MARIA BECQ (1577-1639), ONDERWIJZERES.

In 1574 keert hij terug naar Den Bosch, maar omdat de katholieken steeds meer greep op de stad krijgen, besluit hij te vertrekken naar Delft. Daar verdient hij de kost als hopkoper aan de Binnenwatersloot. Na de dood van zijn eerste vrouw in 1612 huurt hij het huis op de Voldersgracht 31 (naast den Bril)

Dorpsscholen zijn er in bijna elk dorp. Meestal is de koster van de plaatselijke kerk de schoolmeester. Het beroep wordt vaak van vader op zoon over gedragen. In 1593 wordt in Utrecht gepleit voor een minimumjaarloon van 50 gulden. Het is dus nodig dat de schoolmeester er wat bij verdient, dat kan koster zijn, maar ook secretaris of bode van het gerecht of en ander administratieve baan.

De eenvoudigste scholen zijn de "kleinkinder"- of "matressen" scholen tot ongeveer zes jaar. Daar wordt alleen godsdienst, spellen of lezen gegeven.

De eerste armenschool wordt rond 1600 in Delft gesticht door de Kamer van Charitate. Zij zorgen voor de armenzorg en vinden onderwijs belangrijk. De armenschool wordt gevestigd aan de Achtersack. Ouders moeten hun kind naar de school sturen, want anders verliezen ze hun uitkering. Het onderwijs zelf is elementair: Eerst lezen en schrijven. Daarna pas cijferen uit het boekje van Willem Bartjens, dat in 1604 uitkomt. In het boek ontbreken de gebruikelijke symbolen +, - en =, maar er staan wel veel voorbeeldsommen uit de dagelijkse praktijk in.

In het boek "Regel der Duytsche Schoolmeesters" uit 1591 van Dirck Adriaensz Valcooch, dat hij grotendeels op rijm heeft geschreven, lezen we hoe het er op een school aan toe gaat. Veel collega's zijn onbekwaam, vindt hij. Een onderwijzer mag nooit zonder zijn schrijfgerei de straat op, want hij moet zijn dorpsgenoten meteen van dienst kunnen zijn. Godsvrucht is belangrijk: "Gods woordt sal men van jongs op 't herte prenten". Ook tafelmanieren en uiterlijke netheid zijn gewenst. Het leren zelf is eindeloos herhalen en elk kind moet apart overhoord worden. De schoolmeester heeft de vrijheid en de macht om te straffen, waar niemand zich mee mag bemoeien. Natuurlijk mag er geen bloed vloeien. "Ten eerste sal hy een fraeye handplacke hebbe, Met een wacker roede van wilghen tacke".

Maria Becq trouwt op 3 juni 1598 met Hans Strick. Dat gebeurt in de gereformeerde kerk door dominee Arnoldus Cornelii. Hans verdient zijn boterham aanvankelijk als schoenmaker, maar Maria stimuleert hem om "plaetsnijder" (graveur) te worden. Dat doet hij. Ook wordt hij kunst- en boekverkoper en werkt later als onderwijzer aan de school van Maria.

Zoon Johannes wordt geboren. Dan komt Jasper en daarna dochter Beatris

Maria blijft op de school van haar vader lesgeven. In 1601 verhuist de school naar de Voorstraat. De moeder van Maria overlijdt, maar op 10 april 1605 hertrouwt haar vader met Aefgen Hendrixdr van der Burch. Lang is hij niet met haar samen, want op 28 november 1606 overlijdt hij. Na de dood van vader in 1606 gaat Maria verder met de school.

Hans is ondertussen opgeleid tot graveur en graveert haar voorbeeldboek dat ze samenstelt voor het schrijfonderwijs.

Afbeelding 15: Gravure "Vrouwe Justitia voor het oordeel van Zaleucus en het oordeel van Cambysis". Diepdruk Willem Jacobsz Delft en Maria Becq.

In 1615 verhuist het echtpaar naar Rotterdam, waar ze een Franse school opent.

Eind dit jaar op 14 december wordt hun zoon Lambrecht geboren. Drie jaar later op 16 augustus 1617 komt er nog een dochter: Maria. Beide worden Luthers gedoopt.

Het derde boek verschijnt in 1618 "Schat oft voorbeelt ende verthooninge van verscheyden geschriften" Schat oft voorbeelt ende verthooninge van verscheyden geschriften ten dienste vande liefhebbers der hooch-loflycker konste der penne. Mitsgaders de fondamenten der selve schrifte. Int licht gebracht door Marie Strick Fransoische-school geeft binnen de wijt vernaemde koopstadt Rotterdam. Gesneden door Hans Strick.

In het boek is ook het portret van Maria, gegraveerd door Willem Jacobsz. Delft naar een geschilderd portret van Michiel van Mierevelt (1567-1641). Volgens de randtekst van het medaillon is dit Maria Strick op 41-jarige leeftijd. Bovenin staat haar lijfspreuk "Mijn salicheyt is van d’Hemel". Om haar schrijfmeesterschap te benadrukken zijn ook de schrijfattributen afgebeeld. Onder het portret staat een Latijns lofdicht van de lutherse predikant Hieronymus Hirnius (1590-1648).

Beatris is dan getrouwd met weduwnaar Cornelis Pietersz Mol. Ze kopen in Delft het huis op de Voldersgracht naast De Bril.

In mei 1620 kopen Hans en Maria een huis aan de Delftse Vaart van Jan van de Velde, die naar Haarlem verhuist.

Het wordt zo beschreven: ".. van een huys en erffive, staende en gelegen aen de delfse vaart...voor..de some van 600 gulden gereed gelt en bovendien noch met 2900 gulden, daervan twee distincte brieven verleden zijn, een van 1450 gulden aen Margriet Corn, wed. van Symon Cornvael, en van gelijcke 1450 gulden aan Maritgen Adriaensdr van Hogeveen.."

Dat zelfde jaar is er in Den Haag een wedstrijd in schoonschrijven. In dit zogenaamde "vedergevecht" wordt Maria eervol tweede achter George de Carpentier.

In 1621 sterft de vader van Hans op de Voldersgracht in Delft, waar hij al die tijd heeft gewoond.

In 1624 verschijnt het vierde en laatste werk van Maria: "Fonteyne des levens" Fonteyne des levens dat is schoone troostelijcke Biblissche spreuchen voor aengevochten ende bedroefde herten na d'ordre van t 'ABC: mede ziener nut ende bequaem voor alle beminders der pennen. Int licht gebracht door Maria Strick Francoysche schole tot Rotterdam. Hans Strick sculp.

Ook kopen ze in dit jaar in Crooswijk een tuin met erf achter de woning van brouwerij 't Lam.

Hans is actief in de Lutherse gemeente. Als lid van de kerkenraad raakt hij betrokken bij het kerkelijk conflict, waarbij het gaat om het gebruik van een hostie (ouwel) of brood bij de avondmaalviering. De strijd laait hoog op. Dominee Hirnius is voorstander van het breken en eten van brood. De tegenpartij met Hans en Maria Strick en geleid door dominee Nescher, de eerste Lutherse predikant van Rotterdam, willen dit niet. Hirnius woont een dienst van Andreas Nescher bij. Na afloop ontstaat een woordenwisseling. In een notariële akte van 2 augustus 1625 verklaren Hans, Maria en hun dochter Beatris, dat ze die week na de woordenwisseling Hirnius, die een bezoek bracht aan hen, de deur uit hebben gezet.

Op 30 september 1629 overlijdt Lambrecht, de zoon van Hans en Maria aan de Delftse Vaart. In 1630 wordt de tuin met erf in Crooswijk verkocht en in 1631 het huis aan de Delftse Vaart. De reden om Rotterdam te verlaten heeft te maken met het verlies van hun zoon, de godsdienst ruzie en het teruglopen van de school. Hans en Maria vertrekken naar het vertrouwde Den Bosch, dat ondertussen calvinistisch is. Ook Johannes hun zoon gaat mee. Hans wordt er nog schepen. Na de dood van Cornelis Pietersz Mol in 1636 gaat Beatris ook naar Den Bosch.

Maria sterft in september 1639, Hans op 27 september 1645 en Beatris 30 december 1652.